Belnet, de IT-partner voor onderzoek, onderwijs en overheden viert zijn 30-jarig bestaan. De federale overheidsorganisatie, met als missie het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek en innovatie, het bijdragen aan kwalitatief hoger onderwijs en het ondersteunen van de verdere ontwikkeling van de digitale overheid, telde bij zijn oprichting in 1993 drie medewerkers en 27 aangesloten organisaties.
Vandaag is Belnet met een 80-tal medewerkers, 300+ aangesloten organisaties en 865.000+ eindgebruikers meer dan ooit een cruciale motor voor wetenschappelijke en maatschappelijke vooruitgang in ons land. Daarnaast regelt BNIX, het rondpunt van het Belgische internet dat door Belnet beheerd wordt, een groot deel van het particuliere en professionele internetgebruik in ons land.
Ter gelegenheid van deze 30e verjaardag staat Belnet stil bij de steeds belangrijkere rol die het speelt voor zijn community (overheden en onderzoeks- en onderwijsinstellingen) en de Belgische samenleving, en blikt het terug op drie decennia van technologische (r)evoluties.
Overheidsdienst met maatschappelijke sleutelrol
Hoewel Belnet vooral achter de schermen opereert, heeft het rechtstreeks of onrechtstreeks een enorme impact op het dagelijkse leven van zowat alle Belgen. De volgende informatie spreekt wat dat betreft boekdelen:
- Ruim 650.000 studenten, docenten, onderzoekers en administratieve medewerkers maken gebruik van de Belnet-dienstverlening in 147 hogescholen, universiteiten, onderzoekscentra, ziekenhuizen en federale wetenschappelijke instellingen. Een van de bekendste diensten is eduroam, dat studenten en onderzoekers wereldwijd een veilige wifi-toegang biedt.
- Meer dan 215.000 medewerkers van meer dan 100 federale overheidsinstellingen en organisaties in de publieke sector vertrouwen op het Belnet-netwerk voor de uitvoering van hun taken.
- Verschillende e-govdiensten (zoals My eBox, TaxOnWeb en MyPension) en online applicaties worden via het Belnet-netwerk ter beschikking gesteld aan de Belgische burgers en bedrijven.
- Een groot deel van het internetverkeer dat bedrijven (waaronder ISP’s zoals Proximus en content providers zoals Netflix) en burgers in België versturen en ontvangen, passeert via BNIX – het ‘rondpunt’ van het Belgische internet dat door Belnet wordt beheerd.
Daarnaast is Belnet nauw betrokken bij belangrijke Europese organisaties en initiatieven. Enkele voorbeelden:
- Als gemandateerde organisatie van de EOSC Association ondersteunt Belnet mee de shift naar Open Science. Door data toegankelijker en vindbaarder te maken, vergroten we de efficiëntie en impact van onderzoek.
Het beschikbaar maken van eigen resultaten voor andere instellingen is heel belangrijk voor onder andere het snel en efficiënt bestrijden van pandemieën zoals COVID. - Als onderdeel van het BeQCI-consortium is Belnet een belangrijke schakel in de uitrol van een Belgisch quantumcommunicatienetwerk dat o.a. een onkraakbare versleuteling van belangrijke, vertrouwelijke boodschappen moet mogelijk maken.
- Belnet is verbonden met het pan-Europese onderzoeksnetwerk GÉANT, dat 40 NRENs interconnecteert en 50 miljoen gebruikers bedient, verspreid over 10.000 organisaties over heel Europa.
“Werken voor zo’n belangrijke organisatie geeft zowel het volledige team als mijzelf erg veel voldoening”, zegt Dirk Haex. De algemeen directeur startte er in 2003 als Senior Engineer en zag in die 20 jaar zowel de organisatie als de rol van Belnet over de jaren heen snel evolueren. “De kerndoelstellingen van Belnet zijn grotendeels dezelfde gebleven. Maar de steeds versnellende maatschappelijke en technologische veranderingen en uitdagingen hebben grote impact op de manier waarop we die behalen en op de uitdagingen die daarmee gepaard gaan.”
“Toen Belnet werd opgericht in 1993 was dat nog puur als onderzoeksprogramma binnen het Federale Wetenschapsbeleid”, vervolgt Dirk. “Het telde toen 3 werknemers en 27 aangesloten organisaties. Ons netwerk had toen een capaciteit van 64 kbit/s. Vandaag zorgen we met 80 werknemers voor een community van zo’n 309 organisaties, voeren we daarnaast nog tal van andere kerntaken uit en drukken we de capaciteit van ons netwerk niet langer uit in kilobit maar in gigabit, maal één miljoen dus.”
In die dertig jaar is er overigens nog véél meer veranderd.
Slechts twee jaar na zijn oprichting in 1993 (zie boven) richt Belnet mee ISPA op. Die Belgische federatie van internet service providers is vandaag nog steeds actief, met sinds 2023 ook Dirk Haex als één van de board members. Nog in 1995 richt Belnet BNIX op en wordt Belnet verbonden met EuropaNET, de voorloper van het pan-Europese netwerk voor onderzoek en onderwijs GÉANT (meer informatie over BNIX en GÉANT in het kaderstuk ‘maatschappelijke sleutelrol’ bovenaan).
In 2002 krijgt Belnet ook overheidsklanten en ontwikkelt het FedMAN. Dat ‘Federal Metropolitan Area Network’ verbindt alle centrale departementen van de federale overheid van de Brusselse regio onderling en met het globale internet. En dat met een forse capaciteit en aan hoge snelheid.
In 2006 sluit Belnet aan bij eduroam. Die ‘educational roaming’ biedt studenten en onderzoekers wereldwijd een eenvoudige en beveiligde toegang tot het draadloze netwerk van hun eigen organisatie en tot dat van andere deelnemende organisaties. Hetzelfde jaar betekent eveneens de start van een langdurige samenwerking met de Waalse en Vlaamse overheid, die ervoor zorgt dat erkende hogeronderwijsinstellingen kunnen genieten van een performante toegang tot het Belnet-netwerk tegen zeer gunstige voorwaarden.
Drie jaar later breidt de wet van 6 mei 2009 de verantwoordelijkheid van Belnet gevoelig uit: het is voortaan ook belast met de ontwikkeling, uitbating en beheer van specifieke activiteiten en telematicanetwerken van de publieke autoriteiten, administraties en overheidsinstellingen.
In 2017 wordt Belnet als ‘service owner’ zowel operationeel als strategisch het unieke aanspreekpunt voor het eerder vermelde FedMAN. Drie jaar later stelt de COVID-pandemie iedereen, en dus ook Belnet, op de proef. De onderzoeksnetwerken zijn dan immers cruciale schakels in de gezondheidszorg. En door het plotselinge massale thuiswerk krijgt BNIX recordtrafiek te verwerken – wat het platform overigens vlekkeloos verwerkt.
Begin jaren ‘20 krijgt Belnet belangrijke rollen bij verschillende innovatieprojecten, o.a. binnen EOSC Focus en BeQCI (zie kaderstuk bovenaan) en neemt het ook het beheer van de WAN’s van de overheid over, waarmee federale overheidsdiensten (FOD’s) ook hun centrale locaties naadloos met het hoofdkwartier in Brussel op één netwerk met elkaar kunnen verbinden. Dat levert de federale overheden grote synergiën en schaalvoordelen op.
Dit is maar een selectie van de grootste Belnet-mijlpalen. De uitgebreide historiek vindt u hier.
“Voor de stabiliteit en innovativiteit van de dienstverlening naar onze community is het essentieel dat Belnet anticipeert op en bijdraagt aan bepaalde evoluties”, vervolgt Dirk. “Dat hebben we in het verleden altijd gedaan, en zullen we ook blijven doen, bijvoorbeeld rond quantumcommunicatie, open science, cybersecurity en Artificiële Intelligentie. Daarnaast blijft onze basisdienstverlening heel belangrijk, met onder meer een zeer stabiel, veilig en performant connectiviteitsaanbod, een compleet en aanpasbaar aanbod van Cloud-oplossingen, verschillende bouwstenen binnen de cruciale pijler Trust en Security en tot slot een specifiek en gericht assortiment van diensten binnen de pijler Identity, Mobility en Federation.”
“Naast de voldoening over de maatschappelijke rol van Belnet waar ik aan bijdraag, ben ik ook enorm trots op de erg dynamische omgeving boordevol talent waarmee we die rol nu al 30 jaar lang succesvol invullen. We kijken ook volop vooruit: de komende maanden komt Belnet met een nieuwe strategie voor 2025-29, inclusief nieuwe visie en daaraan gekoppeld vernieuwde branding en website”, besluit Dirk.
Grote meerwaarde
Belnet valt onder de bevoegdheid van de federale overheidsdienst Wetenschapsbeleid, waarvoor Thomas Dermine (PS) staatssecretaris is. Dermine legde vorig jaar een belangrijke rol weg voor Belnet in het strategisch plan 2022-2024 voor het Federaal Wetenschapsbeleid, onder meer als facilitator van open science. “De meerwaarde die Belnet de afgelopen drie decennia heeft gehad voor ons land en zijn burgers, kan onmogelijk overschat worden. De sterke reputatie van ons land op het vlak van onder andere wetenschappelijk onderzoek, innovatie en kwalitatief hoger onderwijs, is mede te danken aan de toewijding en inzet van het hele Belnet-team. Daarom wil ik hen van harte bedanken en enorm veel succes wensen voor de toekomst.”
Arnaud Vajda, Voorzitter van de POD Wetenschapsbeleid, voegt hieraan toe: “Belnet is in de loop van zijn geschiedenis uitgegroeid tot een belangrijke partner voor de Belgische onderzoeksgemeenschap en overheidsdiensten. De betrouwbaarheid van zijn diensten en het professionalisme van zijn teams zijn de voorbije jaren ruimschoots bewezen, zelfs in moeilijke omstandigheden waarbij de toegang tot het netwerk een bijzondere uitdaging vormde, zoals tijdens DDoS-aanvallen die helaas steeds vaker voorkomen. Belnet staat ook klaar om de uitdagingen van morgen aan te gaan door voortdurend te luisteren naar zijn community en zijn dienstenportfolio uit te breiden, zodat het optimaal kan inspelen en anticiperen op de behoeften van de toekomst.”
Hier is een infographic te vinden over 30 jaar Belnet.
