Tijdens de coronapandemie leveren we in op persoonlijk samenzijn en zijn we meer aangewezen op digitaal contact. Denk aan sociale media en messaging-apps. Het gebruik hiervan neemt toe nu we elkaar minder kunnen ontmoeten. Hoe gebruikt Nederland sociale media en messaging-apps nu fysiek afspreken in mindere mate tot niet mogelijk is? Hoe belangrijk is persoonlijk contact en is digitaal contact een goed alternatief? Pricewise zocht het uit.
Toename gebruik sociale media en contact-apps
Appen en chatten was voor de coronamaatregelen al de meest voorkomende contactvorm voor dagelijks contact; een derde van de mensen had op die manier dagelijks contact met familie en vrienden. Dat blijkt uit het Onderzoek sociale samenhang en welzijn van het CBS. De coronapandemie heeft gezorgd voor een wereldwijde stijging in socialmediagebruik en ander digitaal contact in 2020. In China nam het smartphonegebruik met 20% toe tijdens de grote lockdown. Amerika ziet ook een stijging in gebruik en voorspelt een toename van zeven minuten per dag op sociale media, zoals Facebook en Instagram, en vier minuten op messaging-apps, zoals WhatsApp en Facebook Messenger. Ook in Nederland is een dergelijke stijging te zien. Tijdens de intelligente lockdown nam het Instagramgebruik gemiddeld met 11% en het Facebookgebruik met 22% toe, volgens het onderzoek Mediabrands Marketing Sciences in mei.
Videobellen heeft volgens datzelfde onderzoek ook flink aan populariteit gewonnen: Facetime, Skype, Teams en Zoom zagen in de eerste maand van de maatregelen allemaal een stijging van 11 tot 15% in gebruik. Naast alle sociale aspecten is er ook een stijging te zien in de bezoeken aan nieuwssites en -apps (37%), dagbladen (20%), Netflix (29%) en YouTube (24%). Jongeren tussen de 18 en 24 jaar spelen veel vaker spellen op hun smartphone (40%). Ook livestreaming neemt toe. Al dit extra gebruik heeft een hoger dataverbruik van wifi en het mobiel-abonnement tot gevolg. Een toename die ook bleek uit onderzoek van Pricewise.
Persoonlijk contact maakt het meest gelukkig
In tijden waarin we elkaar niet tot in mindere mate kunnen ontmoeten, zijn alle digitale media, smartphones en het internet meer dan ooit een uitkomst. Wel is het persoonlijk contact, dus een daadwerkelijke ontmoeting, dat het meest bijdraagt aan tevredenheid over het sociale leven. Bij voorkeur is dit contact er dagelijks. Ook dit blijkt uit het sociaalcontact-onderzoek van het CBS, gedaan over 2019. 95% van de mensen die hun familieleden dagelijks ontmoetten, was tevreden over dit contact. Van de familieleden die elkaar bijna nooit zagen maar wel op een andere manier contact hadden, was 80% tevreden. Ook vriendencontact werd vooral gewaardeerd bij dagelijks persoonlijk contact; 87% van de vrienden die elkaar elke dag zagen was tevreden. Van de vrienden die bijna nooit afspraken, maar wel op een andere manier contact hadden, was 70% tevreden.
Dagelijks contact vond vooral plaats door appen en chatten: 33,5% deed dit met vrienden en 31,6% met familie. Bellen stond op nummer twee: 11,1% belde vrienden en 16% familie dagelijks. Op de derde plek stond persoonlijk contact: 10,7% zag vrienden dagelijks, 7,5% de familie. Al met al waren Nederlanders in 2019 gemiddeld erg tevreden over de sociale contacten: 91,6% over het familiecontact, 96,3% over het contact met vrienden. Al gaf een deel alsnog aan wel vaker contact te willen. Cijfers over de tevredenheid over het sociale leven in 2020 zijn er nog niet.
‘Surrogaatcontact’
De toename in het socialmediagebruik en ander digitaal contact zal de tevredenheid over het sociale leven veranderen. Waar sociale media in normale tijden een negatieve impact kunnen hebben op de frequentie waarin we werkelijk contact hebben, zijn deze media in tijden waarin we elkaar minder kunnen zien een alternatief om contact te hebben en onderhouden. Maar digitaal contact wint het wat betreft tevredenheid over het sociale leven niet van de daadwerkelijke ontmoeting en echt samenzijn. Sociale media en contact via messaging-apps is daarom meer surrogaatcontact; het is een prima vervanger in geval van schaarste, maar nooit net zo goed als dat wat het vervangt.
